Strony

sobota, 17 grudnia 2022

Agios Lazaros. Larnaka, Cypr


Historia wskrzeszenia Łazarza jest powszechnie znana. Czy ktoś zadaje sobie pytanie, jakie były dalsze losy Wskrzeszonego?
 
Tylko św. Jan Ewangelista opisał wskrzeszenie jednego z zamożnych obywateli żydowskich, który mieszkał z dwiema siostrami – Marią i Martą – na wschodnim stoku Góry Oliwnej.  Milczy jednak Jan na temat jego dalszych, po wskrzeszeniu, losów. Nie bez powodu jednak hasło na jednej z kamienic w Larnace głosi: „Larnaka – miasto św. Łazarza”. Tutaj bowiem umiejscawia ostatnie lata życia Łazarza jedna z legend uzupełniająca jego biblijną historię. 
 

Zgodnie z tradycją prawosławną, po Zmartwychwstaniu Jezusa Łazarz (prześladowany) udał się na Cypr i został przez Apostołów Pawła i Barnabę mianowany pierwszym biskupem Kition (obecnie Larnaka). Żył jeszcze około trzydziestu lat a po śmierci został pochowany w tymże Kition. W okresie rządów arabskich (po 647 roku) miejsce jego pochówku zostało zapomniane. Jednakże w 890 roku znaleziono sarkofag z wyrytym imieniem „Lazarus” (według innych źródeł: „Łazarz, nie żyje od czterech dni, przyjaciel Chrystusa”).
 
 
 
Cesarz bizantyński Leon VI Filozof (886–912) ufundował wtedy w miejscu grobu kościół w stylu bizantyjskim. Zdecydował również o przeniesieniu doczesnych szczątków Łazarza do Konstantynopola. Stąd, w czasie Czwartej Krucjaty, na początku XIII wieku, zostały wywiezione do Marsylii i zaginęły[1].
 
Pod objęciu władzy na Cyprze przez francuską dynastię Lusignanów (1192) i w czasach rządów Wenecji świątynia była kościołem rzymskokatolickim. Wtedy po stronie południowej kościoła dobudowano kamienny portyk, w którym można zauważyć ślady inskrypcji greckich, łacińskich czy francuskich.



Brak jest dokładnych danych dlaczego, ale w XV wieku doszło do znacznej dewastacji świątyni – zniszczona zostały trzy kopuły i oryginalna dzwonnica. Pewne natomiast jest, że w 1570 roku, za panowania tureckiego, została, po dokonaniu pewnych napraw, zmieniona w meczet. W 1589 roku wspólnota prawosławna wykupiła świątynię z rak tureckich. Przez następne dwieście lat sprawowano w niej nabożeństwa prawosławne oraz katolickie. 
 
W XVII wieku świątynia została gruntownie odremontowana. W drugiej połowie XIX wieku do bizantyjskiej bryły dobudowano wieżę. Pożar w 1970 roku strawił wiele z cennego wyposażenia, w tym częściowo zniszczył barokowy, drewniany ikonostas z lat 1773–1782, złocony w latach 1793–1797 (ikonostas został już odrestaurowany po pożarze, m.in. dokonano ponownego złocenia w latach 1972–1974). 
 

Podczas jednego z kolejnych remontów kościoła, w 1972 roku, w krypcie pod ołtarzem, w kamiennym sarkofagu odkryto szczątki ludzkie, które zidentyfikowano jako część relikwii św. Łazarza (z czego należy wnosić, że w X wieku nie wszystkie zostały przeniesione do Konstantynopola). Zostały umieszczone (czaszka i sześć kości) w srebrnym relikwiarzu ustawionym wewnątrz kościoła.
Do krypty z sarkofagiem można wejść – schody znajdują się po prawej stronie ołtarza. 
 




I jeszcze kilka informacji różnych ale „na temat”
Imię Łazarz pochodzi z hebrajskiego – od biblijnego imiena Eleazar – „Bóg wspomaga”/„Ten, któremu pomaga Bóg”.
W Polsce imię to jest znane od 1252 roku w formach: Łazarz, Łazer, Łazur, Łazor, chociaż niezbyt często jest używane.

Znany Łazarz – Łazarz Andrysowicz (ur.?; zm. 1577), polski drukarz, założyciel Oficyny Łazarzowej.

Od tego imienia pochodzą nazwiska: Łazarowicz, Łazarczyk, Łazarski.

Od imienia św. Łazarza pochodzi nazwa „lazaret”. Nazwę tę nadawanego dawniej szpitalom Zakonu Rycerzy od św. Łazarza, w których opiekowano się głównie chorymi na trąd. Lazaret to też dawne określenie szpitala wojskowego, zwłaszcza polowego.

Św. Łazarz jest patronem żebraków, rzeźników, grabarzy i trędowatych a także  leprozoriów.  

Wspomnienie św. Łazarza obchodzone jest w Kościele katolickim 17 grudnia (też 4 maja, 29 lipca, 16 lub 17 października, 26 stycznia).


[1] Inna z legend  mówi o wysłaniu Łazarza wraz z siostrami, w nieznane, statkiem bez steru. Po wielu miesiącach tułaczki statek przybił do brzegu w Marsylii, gdzie Łazarz został biskupem. Legenda ta wspomina również francuską miejscowość Autun, w której miał przebywać Łazarz. W miejscowości tej znajduje się katedra św. Łazarza konsekrowana w 1130 roku. 










Brak komentarzy:

Prześlij komentarz