środa, 26 lipca 2023

Natura i ruiny - Jezioro Szkoderskie i Virpazar. Czarnogóra


Na 
Jezioro Szkoderskie zerknęłam kilka lat temu tylko z daleka - z murów Szkoderskiego Zamku w albańskiej Szkodrze. Nie mogę zatem będąc w Czarnogórze nie spojrzeć na nie z trochę bliższej odległości. 
Krasowe Jezioro Szkoderskie (48 x 25 km) to największe jezioro na Półwyspie Bałkańskim, położone na granicy Albanii i Czarnogóry. 2/3 powierzchni jeziora należy do Czarnogóry, 1/3 do Albanii. Powierzchnia jeziora jest zmienna. Wiosną i jesienią  ma około 550 km².  W lecie, kiedy poziom wody jest niski powierzchnia zmniejsza się do około 350 km².



Jezioro wraz z otaczającymi je mokradłami stanowi unikalny ekosystem. Około dwadziestu tysięcy hektarów otwartych wód, trzcinowisk oraz okresowo zalewanych łęgów objęte jest szczególną ochroną jako mający znaczenie międzynarodowe obszar wodno-błotny będący środowiskiem życiowym ptactwa wodnego.  Dorachowano się blisko dwustu osiemdziesięciu gatunków ptaków (czyli około połowy z gatunków występujących w Europie) gniazdujących tu stale lub okresowo. 


Jezioro i grzęzawiska wokoło to nie tylko siedziba ptactwa. Napotkać tu można czterdzieści osiem gatunków ryb, pięćdziesiąt gatunków ssaków. Płazy gady i insekty w ilościach niepoliczalnych.


Znaczną część czarnogórskiego fragmentu jeziora obejmuje Park Narodowy Jezioro Szkoderskie o powierzchni 40 tys. ha.
Brzeg jeziora jest urozmaicony niezliczonymi zatokami nad którymi tu i ówdzie powstały rybackie wioski. Również liczne wyspy i wysepki nie ostały się zakusom ludzi. Na kilkunastu wyspach, skryte przed nieproszonymi gośćmi, znalazły swe miejsce klasztory. Niektóre z nich były centrami tworzenia średniowiecznych manuskryptów. 
Na innych wyspach można znaleźć resztki twierdz z czasów otomańskich. Popularnym celem wycieczek  jest wysepka Grmožur. W tureckiej twierdzy z XIX wieku, w czasach króla Mikołaja I Petrowicia-Niegosza zorganizowano więzienie polityczne - czarnogórskie Alcatraz. Pozostały ruiny a wyspę przejęły w posiadanie ptaki. 


Ja na bliższe spotkanie z Jeziorem Szkoderskim wybieram Virpazar,  położone na wyspie u zbiegu rzek Czrmnica i Orahovišticy. Kamienny most - Stary Most - i kilka przyległych uliczek to centrum życia tej liczącej teraz zalewie kilkuset mieszkańców miejscowości. 


Kiedyś Virpazar był ośrodkiem ożywionego handlu - jak sama nazwa wskazuje vir-pazar/bazar. Teraz jest ośrodkiem ożywionej turystyki - liczne agencje oferują wszelkiej maści rejsy po jeziorze. Chociaż replika statku pirackiego chyba rejsom nie służy a jest jedynie miejscem kawiarnianym (nie pofatygowałam się żeby sprawdzić). 


Nad miastem wznosi się jedna z najstarszych fortyfikacji wojskowych na terenie Czarnogóry - twierdza Besac wzniesiona przez Turków po 2478 roku. Trzęsienie ziemi w 1979 roku spowodowało znaczne jej zniszczenie.  Dopiero w 2013 poddano ja gruntownej renowacji. Została ładnie zagospodarowana jako restauracja. Szumna nazwa "muzeum" zorganizowanego w głównej baszcie odnosi się do miejsca degustacji i zakupu tego zacnego trunku.  



Jadąc pociągiem z Podgoricy do Virpazaru mija się jeszcze jedną ruinę tureckiej twierdzy z XIX wieku  Wybudowana została również na wyspie Lesendro za panowania Piotra II Petrowicia-Niegosza i miała chronić przed Turkami, ale ostatecznie znalazła się w ich rękach (do 1878 roku). A potem przeprowadzono przez wysepkę tory kolejowe i wysepka właściwie przestała być wyspą.













2 komentarze:

  1. Cudowny post! Jakie miejscowości nadmorskie zrobiły na Pani największe wrażenie? Preferuje Pani odpoczynek nad jeziorem czy klasycznie nad morzem? Pozdrawiam serdecznie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi

    1. Dziękuję bardzo, cieszę się, że post się podoba. Zaczynając od końca - nie bardzo lubię odpoczywać w klasycznym pojęciu (plaża, leżak, drink), dlatego najbardziej lubię góry, które dają możliwość aktywnego spędzania czasu. Sądzę, że pierwsze Pana/Pani pytanie dotyczy wrażeń od kątem odpoczynku i dlatego trudno mi odpowiedzieć, bo moja podróż ukierunkowana jest na zwiedzanie. Zresztą byłam tylko w jednej miejscowości leżącej nad otwartym morzem (Bar). Dużo bardziej podobał mi się Herceg Nowy nad Zatoką Kotorską.

      Usuń