Czandigarh (Indie) – miasto Le Corbusiera. Cz. II

Zwiedziłam Centrum Le Corbusiera (http://emerytkawpodrozy.blogspot.com/2021/06/czandigarh-indie-miasto-le-corbusiera.html), czas zobaczyć to, co zaprojektował Le Corbusier, czas zobaczyć Capitol Complex (w polskich źródłach najczęściej określany jako Kompleks/Zespół Stołeczny) w północno-wschodniej części miasta oznaczony jako sektor pierwszy. Dzieli mnie od niego jakieś pięć kilometrów. Biorę tuk-tuka, wierząc, że jego kierowca, zapewne mieszkaniec miasta, wie, gdzie jest Capitol Complex.

Chyba jednak się mylę. Pan krąży między sektorami, ostatecznie wysiadam gdzieś na tyłach Sekretariatu. Dość szybko orientuję się, że z tej strony idąc, nie zobaczę nic więcej niż tylko „tyły” budynku rządowego, noszącego szumną nazwę „Sekretariat”. Kolejna przecznica chyba powinna doprowadzić mnie do celu. 

 

I rzeczywiście, niewielki budynek stojący sto metrów za skrzyżowaniem to informacja turystyczna kompleksu (o której istnieniu mój pan tuk-tukowiec chyba nie miał pojęcia!). Tutaj muszą trafić ci wszyscy, którzy chcą zobaczyć coś więcej niż tylko najwyższe piętra rządowego wieżowca widoczne zza wierzchołków drzew. Zostaję wylegitymowana i wpisana na listę. 

I znów muszę przyznać: ja to mam szczęście! Zwiedzanie, jedyne w tym dniu, rozpocznie się za pięć minut, o 15:00! Czeka już kilka osób, dołączam do grupy i chwilę później wychodzimy wraz z przewodnikiem z budynku. A jeszcze chwilę później pojawia się za nami dwóch ochroniarzy, mężczyzna i kobieta, którzy eskortują nas w bezpiecznej (dla kogo?) odległości.

 

Le Corbusier zaprojektował dla Kompleksu Stołecznego:

– budynek Sekretariatu (Secretariat),

– budynek Sądu Najwyższego Pendżabu i Harijany (High Court of Punjab and Haryana),

– budynek Zgromadzenia (Assembly) – Parlament,

– pomnik Otwarta Dłoń,

– Wieżę Cienia,

– Pomnik Męczenników,

– Mur Geometryczny,

a także Pałac Rządowy i Muzeum Nauki, które to projekty nie zostały zrealizowane.

 

 

Najpierw zwiedzamy – chociaż to trochę za dużo powiedziane – budynek sądu. Oglądamy z bliska żółtego, czerwonego i szmaragdowego koloru fragmenty konstrukcyjne, owalne i okrągłe otwory przełamujące monotonię ścian i ażurową część fasady. Płytkie baseny, w których powinien się odbijać front budynku, są puste. To z powodu oszczędności – wody i pieniędzy. Na koniec zewnętrzną klatką schodową, z pochylniami zamiast schodów, wchodzimy na taras na dachu.

 

Mimo silnej obstawy – bo pan przewodnik niewiele mówi, jest raczej jeszcze jednym pilnującym – rozpierzchamy się po całym terenie, każdy chce zrobić jak najlepsze zdjęcie, każdy ma swoją wizję takiego „najlepszego zdjęcia” dzieł Le Corbusiera. 

 

Budynek Zgromadzenia, po przeciwnej stronie placu, w wodzie otaczającego go basenu – tym razem wypełnionego – się odbija, ale sprawia wrażenie od dawna nieużywanego. Nieuprzątnięte śmieci, tu stos cegieł i resztka zaprawy, tam sterta zgniecionych plastikowych butelek. Wszyscy skupiają się na tym odbiciu (ten obraz – Assembly odbijające się w wodzie – to najczęstsza ilustracja tekstów o Czandigarhu), nie zwracając uwagi na elementy zdobienia elewacji i drzwi pokryte abstrakcyjno-symbolicznymi wzorami, w kolorach ozdabiających elewację budynku sądu. Pan przewodnik nawet się nie fatyguje, aby podejść bliżej i wytłumaczyć symbolikę malowidła na drzwiach, również autorstwa Le Corbusiera.

 

Do Sekretariatu mieszczącego biura rządowe podejść nie można, oglądamy go z dalszej odległości, aniżeli ja wdziałam budynek z przeciwnej strony. 

 

Wodospady Agua Azul, Meksyk

Wodospady Agua Azul znajdują się w odległości około 70 kilometrów na południowy zachód od miasta Palenque w stanie Chiapas, miasta znanego głównie z położonego w okolicy stanowiska archeologicznego ruin miasta Majów(http://emerytkawpodrozy.blogspot.com/2021/06/palenque-meksyk-chiapas.html).

Wodospady Agua Azul, czyli „wodospady błękitnej wody”. „Wodospady”, bo u zbiegu rzek Otulún, Shumuljá i Tulijá powstało około pięciuset niewielkich wodospadów, a „agua azul” czyli „błękitnej wody” bo zawartość w wodzie minerałów (głównie węglanu sodu i wodorotlenku magnezu) nadała im niebieskawy odcień. Rzeka Tulijá w swym niższym biegu tworzy również wodospad Misol-Ha (http://emerytkawpodrozy.blogspot.com/2021/04/wodospad-misol-ha-meksyk.html).

Wysokość niektórych kaskad dochodzi do sześciu metrów, w miarę spaceru brzegiem w górę rzeki (na odcinku około jednego kilometra), kaskady są niższe i jest ich mniej, niemniej widoki są niemniej malownicze, a przynajmniej były w czasie mojej tam bytności.

Trzęsienie ziemi w 2017 roku spowodowało mniejszy przepływ wody zmieniając nieco wygląd wodospadów, ale podobno został on przez miejscowych przywrócony do stanu zbliżonego do tego, który widziałam.

Cały obszar jest chroniony w ramach tzw. Specjalnego Rezerwatu Biosfery.