Jeśli do wód, to do Kemeri. Kurort Kemeri, Łotwa

Nazwa Ķemeri (Ķemeres; Kemmern) pojawia się po raz pierwszy w źródłach pisanych po założeniu Księstwa Kurlandii w 1561 roku.  W roku 1928 Kemeri otrzymało prawa miejskie, jednak w 1959 zostało włączone do miasta Jurmała (44 kilometrów na zachód od Rygi). Dzięki leczniczym właściwościom pobliskich źródeł Kemeri stało się ważnym ośrodkiem leczenia balneologicznego w Europie. Głównymi naturalnymi czynnikami leczniczymi, obok klimatu, są wody mineralne i błoto.

Źródła siarkowe w Kemeri, wykorzystywane w medycynie ludowej, znane były lekarzom już od końca XVIII wieku[1] kiedy schorowani szlachcice z regionu Kurlandii przybywali tu na leczenie i zatrzymywali się u lokalnych leśników korzystając z wód przynoszonych ze źródeł bagiennych. Analiza chemiczna wód źródlanych w Kemeri została przeprowadzona po raz pierwszy w Petersburgu w 1801 roku.

PN Kemeri - Szlak: Wielkie Bagno Kemeri

W Ķemeri występują trzy rodzaje wód mineralnych i dwa rodzaje leczniczego błota. Poza tym region Kemeri otoczony jest lasem (na zachód od niego rozciągają się lasy Kurzeme), chroniącym go przed wiatrami. Na terenie uzdrowiska znajduje się park leśny o zróżnicowanych warunkach – gęsty las, skwer, założenie parkowe.

Oficjalną datą założenia uzdrowiska jest rok 1838. Już dwa lata wcześniej, w 1836 otwarto wybudowany na terenie majątku leśniczego A. Kemera zakład leczniczy – hotel. Był to główny obiekt kurortu Kemeri i nadal nim pozostaje. Popularnie zwany jest Białym Zamkiem lub Białym Statkiem.

Hotel został wybudowany według projektu łotewskiego architekta Eižens Laube (1880-1967). W projektowaniu i budowie znaczny udział mieli naczelny lekarz oraz pierwszy dyrektor dr Janis Libietis, który kierował projektem od samego początku do 1944 roku (kiedy musiał szukać azylu w Szwecji).

 

Budynek hotelu Ķemeri to pięciopiętrowa konstrukcja z tarasami na dachu i wieżą w centrum. Projekt budynku charakteryzuje się szerokim wykorzystaniem elementów architektury klasycystycznej – kolumn, balustrad, pilastrów i gzymsów. Budynek posiadał sto siedem pokoi jednoosobowych i siedem luksusowych apartamentów dwupokojowych. W pomieszczeniach Białego Pałacu była zimna i ciepła woda, szafy z wbudowanymi radiami i oświetleniem wnętrza, podnóżek z akcesoriami do obuwia, telefon, a zamiast dzwonka – sygnały świetlne do przywoływania kelner lub pokojówka. Dolna kondygnacja była użytkowana wspólnie – pomieszczenia ogólne poprowadzone przez niemal całą długość budynku. Biblioteka oferowała książki w siedmiu językach, wszystkie najnowsze wydania łotewskich gazet i czasopism, a także szeroki wybór prasy zagranicznej.

Pod koniec lat 30. XX wieku Kemeri był jednym z najnowocześniejszych hoteli w Europie i mógł pomieścić ponad 100 gości, oferując usługi terapeutyczne nie tylko w sezonie letnim, ale przez cały rok. W czasach radzieckich hotel został rozbudowany i przekształcony w Sanatorium Kemeri z pokojami dla 300 pacjentów. Otrzymał status kurortu o znaczeniu dla ZSRR.

Zabudowa uzdrowiska przeznaczona do rozbiórki

 

W latach 70. XIX wieku szpital odwiedzało rocznie do 700 osób, w sezonie 1912 było ich 8307. W latach 1904–1915 dyrektorem uzdrowiska był jeden z założycieli rosyjskiej balneologii, A. A. Łoziński, który w 1916 r. opublikował książkę, rodzaj przewodnika „Balneologia dla praktyka”.

W 1921 roku została uruchomiona bezpośrednia linia kolejowa między Moskwą a Kemeri co sprzyjało wzrostowi popularności w Imperium Rosyjskim.[2] Połączenie z plażą zapewniał tramwaj elektryczny (linia została zlikwidowana po kilkunastu latach użytkowania).

Podczas I wojny światowej w rejonie Kemeri toczyły się ciężkie bitwy i kurort poniósł poważne szkody. Jednak po wojnie szybko się odrodził i w 1928 roku otrzymał status miasta.

W 1924 roku zbudowano specjalny obiekt do kąpieli błotnych wyposażony w mechaniczne podawanie gorącego błota i pompowanie zużytego błota z powrotem do bagna. W 1929 roku w pobliżu obiektu kąpielowego zbudowano 42-metrową wieżę ciśnień z platformą widokową na szczycie (architekt Friedrich Skujins)

Cały uzdrowisko również hotel/sanatorium podupadło po uzyskaniu przez Łotwę niepodległości w latach 90. XX wieku, z powodu sytuacji ekonomicznej. Pod koniec XX wieku hotel zamknięto[3] z powodu planowanego remontu i renowacji, lecz z różnych powodów prace długo nie rozpoczęły się. Dopiero w 2016 roku rozpoczął się remont głównego budynku sanatorium/hotelu którego zakończenie planowane było na rok 2018. Aż do rozpoczęcia renowacji w 2016 roku wnętrze (meble, dzieła sztuki i dekoracje pokoi a zwłaszcza biblioteka) częściowo zachowało wystrój z lat 30. XX wieku.

Planowana jest budowa nowoczesnego szpitala balneologicznego oraz rearanżacja parku wokół Białego Zamku.

Podczas mojego tutaj pobytu w 2021 roku, hotel jeszcze nie działał.

Hotel Kemeri/Biały Zamek otacza park założony w połowie XIX wieku. Park  charakteryzuje się siecią krętych ścieżek przeplatanych obiektami architektonicznymi – pawilonami, rotundami, mostami nad sztucznymi kanałami zasilanymi przez rzekę Wersupite, która przepływa przez park.

Pawilon Wody Siarkowej, zbudowany na przełomie XIX i XX wieku, stoi w południowo-wschodniej części parku. Obok znajduje się źródło siarkowe Kirzacina (Mała Jaszczurka), jedno z najpopularniejszych na Łotwie. Jego woda może być używana zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. 

Inne interesujące obiekty w parku to Wysepka Miłości i rotunda zbudowana na tejże wyspie w 1928 roku, również w stylu klasycystycznym. 

Na obrzeżach parku znajduje się  Rosyjska Cerkiew Prawosławna Świętych Apostołów Piotra i Pawła, najstarszy z kościołów w Kemeri, który został zbudowany w 1893 roku w stylu drewnianych kościołów typowych dla północnej Rosji oraz kościół luterański konsekrowany w 1897 roku. Świątynia ta wzniesiona według projektu Heinricha Scheela była pierwszym budynkiem niedrewnianym w Kemeri 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Spacerując ścieżkami parku natknęłam się na kilka pomników: pomnik poświęcony założycielom uzdrowiska i jego pierwszym lekarzom z 1838 roku (stylizowany pień drzewa opleciony przez węża), pomnik jednego z lekarzy, fizjologa Iwana Pavlowa (przed częścią zakładu balneologicznego przeznaczonego chyba do rozbiórki) oraz na kamień znaczący dawną granicę między Kurlandią a Vidzeme[4]

Park należy, podobnie jak cały teren uzdrowiska, do Parku Narodowego Ķemeri ustanowionego w 1997 roku. 

O Parku Narodowym Kemeri post za kilka dni. 

---

[1] Dokumenty archiwalne wskazują, że źródła w Ķemeri stały się znane ze swoich właściwości leczniczych w 1796 roku.

[2] Według innych źródeł  to bezpośrednie połączenie  z Moskwą funkcjonowało od 2012 do 1920 roku.

[3] W 1998 roku sanatorium zostało zakupione przez firmę Ominasis Italia i jest odnawiane według projektu architekta Cesare Stefano Bernardinellego.

 

[4] Vidzeme „Śródziemie”; niem. Livland, łac. Terra Mariana, czasami także Liwlandia – ziemia Liwów – jedna z pięciu krain historycznych składających się na współczesną Łotwę, leży w jej środkowej i północnej części na prawym brzegu Dźwiny, na północ od Rygi. Liwonię zamieszkiwało ugrofińskie plemię Liwów.