Świątynie w Abu Simbel a Jezioro Nasera. Egipt. Cz. II

czwartek, 23 marca 2023

Świątynie w Abu Simbel a Jezioro Nasera. Egipt. Cz. II

Ramzes II, nazywany przez historyków Wielkim, rządził Nowym Państwem około 1200 roku p.n.e. Był prawdopodobnie najdłużej panującym władcą Egiptu zasiadał bowiem na tronie 66 lat, na który wstąpił mając lat 25. Trwające trzydzieści lat prace nad budową świątyni na południowych rubieżach państwa rozpoczęto już w piątym roku jego panowania (część I postu: http://emerytkawpodrozy.blogspot.com/2023/03/swiatynie-w-abu-simbel-jezioro-nasera.html)

Najczęściej uważa się, że tak okazała budowla z dala od ośrodka władzy wyznaczała granicę egipskiego państwa i miała uświadamiać przybyszom z południa wielkość tegoż państwa i jego władców, faraonów. De facto była poświęcona bogom słońca Re-Horachte i Amonowi oraz opiekunowi sztuki i rzemiosła, Ptahowi. Ich rzeźby – w towarzystwie deifikowanego Ramzesa II – znajdują się w ostatniej, najmniejszej komorze na końcu sanktuarium (niestety, bardzo silne sztuczne oświetlenie tego miejsca uniemożliwiło zrobienie w miarę poprawnego zdjęcia). Co ciekawe, dwa razy w roku, 22 lutego i 22 października, promienie słońca docierają do tej ostatniej komnaty oświetlając figury bogów (z wyjątkiem Ptaha, pierwszego po lewej). Przed przeniesieniem świątyni zjawisko to można było obserwować trzy dni wcześniej, 19 lutego i 19 października – co świadczy o wielkiej dbałości w realizacji całego przedsięwzięcia.

Najbardziej imponująca jest jednak fasada świątyni z czterema posągami siedzącego, młodego Ramzesa II. Każdy posąg ma wysokość ponad dwudziestu metrów, a długość dłoni spoczywających na kolanach jest równa przeciętnej wysokości ludzkiej postaci. Obok nóg kamiennych figur umieszczono rzeźby osób z rodziny faraona. Jedna z postaci nie ma głowy – została ona uszkodzona w wyniku trzęsienia ziemi, jeszcze w starożytności. I tak została zrekonstruowana w czasie relokacji świątyni.

Nad wejściem, między głowami kolosów znajduje się skromny posąg boga słońca Re z głową sokoła, a jeszcze wyżej rząd pawianów oddających cześć bogu słońca. Za fasadą znajdują się 14 sal sięgających w głąb na prawie sześćdziesiąt metrów. Największa to sala hypostylowa[1] z ośmioma figurami posągów Ramzesa pod postacią Ozyrysa.

Wszystkie sale, i hypostylowa, i te najmniejsze, odgałęziające się na boki od głównych sal świątyni, ozdobione są reliefami przedstawiającymi wizerunki bóstw, którym poświęcono świątynię, Ramzesa II oraz jego osiągnięcia wojenne. Najbardziej imponująca jest dekoracja ściany w sali hepostylowej przedstawiająca sceny z bitwy pod Kadesz (między wojskami egipskimi a hetyckim w piątym roku panowania Ramzesa II.p) – walki wręcz, rydwany, ucieczki jeńców. Ponad 1100 postaci!

Druga z ocalonych świątyń, świątynia królowej Netertari poświęcona jest bogini miłości i piękna Hathor. Nefertari była najważniejszą, i najbardziej ukochaną żoną Ramzesa II, posiadającą znaczną niezależność. O szacunku i uczuciu Ramzesa ma świadczyć fakt, że posągi zdobiące fasadę tej świątyni – cztery posagi Ramzesa i dwa Nefertarii, są niemal równej wysokości.

Sześć kolumn w sali hypostylowej tej świątyni ozdobione zostało wizerunkiem bogini Hathor. Bogini ta – bóstwo nieba, miłości, radości, opiekunka kobiet a także uosobienie Wielkiej Macierzy/Matki Ziemi, przedstawiana była początkowo pod postacią krowy, później jako kobieta z głową krowy – właśnie z charakterystycznymi krowimi uszami (mnie kojarzącymi się raczej z fryzurą z lat sześćdziesiątych XX. wieku).

Po przeniesieniu świątyń na nowe miejsce otoczono betonowymi kopułami, które następnie zasypano skałami i piachem, tak aby zrekonstruować wzgórze, w którym je przed wiekami wykuto.

[1] Sala hypostylowa/hipostylowa to w architekturze egipskiej część świątyni usytuowana między dziedzińcem a wewnętrznymi pomieszczeniami, której strop oparty jest na kolumnach równomiernie rozmieszczonych na całej powierzchni.