Oskar Niemeyer – od Palácio Capanema do Muzeum Sztuki Współczesnej w Niterói. Brazylia

Kilkakrotnie już w postach tego blogu wspominałam Oskara Niemeyera, współtwórcę brazylijskiej stolicy Brasílii (http://emerytkawpodrozy.blogspot.com/2018/10/zanim-powstaa-brasilia-pampulhabelo.html http://emerytkawpodrozy.blogspot.com/2019/05/miedzy-wizja-realem-brasilia-czesc-i.html). 

W tym wpisie wrócę do początków, ale i do lat dojrzałych jego kariery, która zaczęła się w Rio de Janeiro.

 

W latach 1937–1943 powstawał gmach Ministerstwa Edukacji i Zdrowia, bardziej znany jako Palácio Capanema (Gustavo Capanema był pierwszym ministrem Edukacji w Brazylii). Budynek został zaprojektowany przez zespół, na którego czele stał Lúcio Costa, późniejszy autor planu przestrzennego Brasílii. Do konsultowania projektu został zaproszony Le Corbusier (1887–1965), francuski architekt szwajcarskiego pochodzenia, czołowy przedstawiciel stylu modernistycznego w architekturze, a na etacie stażysty w biurze Costy zatrudniony był Oscar Niemeyer. Ogród aranżował Roberto Burle Marx. No to mam nie pójść, nie zwiedzić pałacu i ogrodu zaprojektowanego przez taką „spółkę”?

 

Pójść a zwiedzić to dwie różne rzeczy. Mogę zobaczyć tylko to, co widać zza parkanów rozstawionych przez ekipy remontowe. Budynek przechodzi generalną renowację. Na pocieszenie mogę zobaczyć biało-niebieskie kompozycje Portinariego na ścianach zewnętrznych – rybki, koniki morskie, muszle, rozgwiazdy…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aby zobaczyć „dojrzałego” Niemeyera, płynę promem do Niterói, miasta po drugiej stronie zatoki Guanabara. Ciekawostką jest to, że jest to jedyne miasto w Brazylii, które nie zostało założone przez Europejczyków, ale przez przywódcę plemienia Temiminó o imieniu Araribóia. Nawet pomnik tuż przed przystanią pasażerską mu wystawiono!

 

Niterói szczyci się kilkoma dziełami Niemeyera, z których najbardziej znany jest wyglądający niczym UFO, i tak popularnie nazywany, budynek Muzeum Sztuki Współczesnej (Museu de Arte Contemporânea de Niterói — MAC) oddany do użytku w 1996 roku.  

 

 

 

 

Zaprojektowany przez Oscara Niemeyera (wraz z inżynierem Bruno Contarinim, który współpracował z Niemeyerem przy wcześniejszych projektach), budynek na skraju wysokiego klifu ma 16 metrów wysokości. Zasadnicza część – „spodek” – ma średnicę 50 metrów i  trzy kondygnacje. Prowadzi do niego wijąca się, niczym czerwony dywan, rampa.

 

Trzon kolekcji stanowi podobno 1217 prac zgromadzonych przez kolekcjonera sztuki João Sattaminiego od lat pięćdziesiątych. „Podobno” bo w praktyce tylko niewielka ich część jest eksponowana obok wystaw czasowych. A i tak większość wizytujących obiekt skupia się na jego architekturze i widokach, jakie można oglądać przez olbrzymie okna spodka – na rozległą plażę u stóp klifu i na Rio de Janeiro wraz z Głową Cukru widniejące po drugiej stronie zatoki Guanabara.