Pałac Schönbrunn, Belweder, katedra św.
Szczepana, Kahlenberg. Johann Strauss. Opera wiedeńska i noworoczne koncerty. I piękny, modry Dunaj…
Jestem
przekonana, że to pierwsze skojarzenia większości z nas, gdy padnie nazwa: Wiedeń.
Tym razem jednak, spędzając w tym mieście stopover w czasie kolejnej podróży, nie
przywoływałam wspomnień miejsc, które kiedyś odwiedziłam. Tym razem przeszłam
szlakiem budowli, z których w większości jeszcze nie było, gdy austriacką
stolicę lata temu odwiedzałam.
Hundertwasserhaus czyli Dom Hundertwassera to kompleks
mieszkalny niemal w centrum Wiednia wzniesiony w latach 1983–1985. Nazwa
kompleksu pochodzi od nazwiska autora projektu Friedensreicha Hundertwassera, chociaż w jego realizacji współpracował z
architektem Józefem Karwiną (1928–2028).
Friedensreich Hundertwasser, urodzony jako Friedrich
Stowasser (1928–2000), austriacki artysta – rzeźbiarz, malarz, performer;
architekt, aktywista ochrony środowiska. W latach 70. XX wieku wyemigrował na
daleką północ Nowej Zelandii, gdzie mieszkał i pracował do końca życia.
Co ciekawe, pierwszy raz spotkałam się z
twórczością tego artysty będąc właśnie w Nowej Zelandii, a ściślej mówiąc w
czasie czterodniowej wycieczki po północnych krańcach Wyspy Północnej. Szkoda, że nie było to spotkanie „oko w
oko”… Tak o tym napisałam w Emerytce
w Nowej Zelandii:
Jeszcze kilkanaście lat wcześniej
mało kto słyszał o Kawakawa, ale w 1998 roku władze miasta postanowiły odnowić
czterdziestoletnią już ubikację miejską. Sprawą zainteresował się mieszkający w
Nowej Zelandii austriacki architekt, Friedensreich Hundertwasser, autor kilku
ekscentrycznych budynków we Wiedniu. I to on właśnie, dwa lata przed swoją
śmiercią, zaprojektował wygląd i wystrój miejskiego szaletu. Wyłożone
kolorowymi płytkami ceramicznymi dzieło zdobyło liczne nagrody, nie mówiąc już
o zaszczycie bycia najczęściej fotografowaną publiczną toaletą świata. Ja
jednak pooglądam sobie tylko zdjęcia, bo teraz panu kierowcy zaczyna się
spieszyć. Do Kawakawa nie wstępujemy.
 |
| To toaleta w Wiedniu, w "wiosce", o której niżej. |
O twórczości i stylu Hundertwassera można
byłoby wiele pisać, w tym miejscu w największym skrócie: przeciwnik symetrii, prostych
linii i równie prostych kątów. Zwolennik
form nieregularnych, otworów okiennych i drzwiowych o różnych rozmiarach
i kształtach oraz odważnego łączenia wyrazistych barw.
Jako elementy zdobnicze,
urozmaicające wygląd tego co tworzył pojawiają się kolumny, kuliste i cebulaste
wieżyczki, spirale, ceramiczne mozaiki.
Zainteresowany
przyrodą, i jej ochroną, uwzględnia w swoich projektach rośliny – pojawiają się
na tarasach, balkonach i w innych mniej oczekiwanych miejscach.
W swojej twórczości Hundertwasser inspirował się
stylem Wiedeńskiej Secesji, Antoniego Gaudiego (1852–1926) a
także malarstwem Egona Schielego (1890–1918) i Gustava Klimta (1862-1918).
Kompleks Hundertwasserhaus to
pięćdziesiąt mieszkań o powierzchni 30 do 150 m², cztery
restauracje, kilka lokali użytkowych, 3 publiczne tarasy (nie licząc
prywatnych), 250 drzew i krzewów.
W 1980 roku naprzeciwko Hundertwasserhouse powstała Wioska Hundertwassera (Hundertwasser Village). To nic innego jak galeria handlowa "na temat" - sklepy z pamiątkami inspirowanymi sztuka Hundertwasera, kawiarenki i mikroskopijna galeria sztuki z jego grafikami.
Nie wiem na ile sam artysta wziął udział w tym przedsięwzięciu. Tablica na ścianie informuje: "Idea i koncept" Friedensreich Hundertwasser, realizacja -architekt dyplomowany Peter Pelikan.
Jakieś czterysta metrów dalej Muzeum Sztuki Hundertwassera, również "w jego stylu". I w tym przypadku nie wiem na ile artysta uczestniczył w jego tworzeniu.
Zupelnie przypadkiem trafiam na jeszcze jedną realizację Hundertwassera. W latach 1988–1992 zaprojektował on ekologiczną spalarnię śmieci w Spittelau (Wiedeń) należącą do zakładów ciepłowniczych Fernwärme Wien GmbH. Projekt przewidywal przekształcenie starej, zniszczonej budowli przemysłowej w nowoczesna spalarnię. I taka budowla powstała, chociaż obiektu przemysłowego nie przypomina.
Kiedy lata temu zwiedzałam katedrę św. Szczepana, jej bryła jeszcze nie odbijała się w odblaskowej
fasadzie nowoczesnego, zaprojektowanego przez austriackiego architekta Hansa
Holleina (1934–2014) budynku zwanego Hass Haus, otwartego w 1987 roku. I chociaż
lokalizacja tak nowoczesnego budynku wśród
historycznych arcydzieł architektury Wiednia od początku budziła kontrowersje,
to z biegiem czasu ludzie do niej przywykli, mówi się nawet o „idealnym, nie niszczącym
staroświeckiego klimatu Stephansplatz, uzupełnieniu
średniowiecznej katedry, będącej wizytówką Wiednia”. Budynek, który miał być pierwotnie
centrum handlowym, jest obiektem wielofunkcyjnym (hotel, restauracja, kawiarnia, sklepy luksusowych marek).
Tak się jakoś zdarza, że w różnych miastach na
świecie trafiam na biblioteki. Główna Biblioteka Miejska Wiednia (Hauptbüchereien Wien) została zbudowana nad stacją metra Burggasse-Stadthalle.
Projekt
biblioteki architekta Ernsta Mayra, został wyłoniony w ogólnoeuropejskim
konkursie. Budynek został otwarty w kwietniu 2003 roku. Konstrukcja nośna sprawia
wrażenie, jak gdyby trzypiętrowy budynek unosił się nad peronami dworca, bezpośrednio między pasami Wiedeńskiego Gürtel, jednej z najbardziej
ruchliwych ulic w mieście. Otwarte
schody z 98 stopniami – największe w Wiedniu – prowadzą na taras o powierzchni
2000 m² na dachu biblioteki, na którym latem działa kino plenerowe.
Autorem jednego z kompleksów mieszkaniowych w
Wiedniu jest Zaha Hadid (1950 – 2016), brytyjska
architektka pochodząca z Iraku. Obiekt ten
nie otrzymał oficjalnej nazwy – media nazywają go Domem Zahy
Hadid lub Projektem Mieszkaniowm Wiaduktów Spittelau.
Zbudowany
w latach 1994–2005 kompleks, obejmujący biura i powierzchnie komercyjne,
usytuowany na brzegu kanału Dunaju, powstał w ramach projektu przebudowy
miejskiej dzielnicy Alsergrund. Kiedy powstawał, istniejący wcześniej wiadukt Spittelau został wkomponowany w całe założenie składające się z budynków o trapezoidalnych kształtach Arkady wiaduktu zostały również zagospodarowane.
Nie
jedyny to obiekt autorstwa tej znanej na całym świecie architektki. Również
jeden z budynków Campusu UW – Biblioteka i Centrum Nauki, dominujący
element całego założenia – został zaprojektowany przez Zahę Hadid.
O
budowie nowej siedziby Uniwersytetu Ekonomicznego w Wiedniu (Wiedeńskiego
Uniwersytetu Ekonomii i Biznesu), którego początki sięgają końca XIX wieku, zadecydowano
w 2009 roku. Przeznaczono na ten cel 10 hektarów gruntu w pobliżu parku Prater.
Cały kampus składa się z licznych obiektów (m.in. Centrum Dydaktyczne, Centrum
Studiów, Executive Academy z salami wykładowymi, seminaryjnymi, wielofunkcyjne przestrzenie eventowe), o zróżnicowanej architekturze, które nie są ze sobą powiązane,
zaprojektowanych przez biura architektoniczne z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii,
Niemiec, Japonii i Austrii.
Oficjalna
inauguracja kampusu WU odbyła się 4 października 2013 roku.
Więcej zdjęć: https://www.facebook.com/share/p/19rPQiqhzE/
