Zamek i katedra w Turku. Finlandia

Turku to najstarsze fińskie miasto, pierwsza stolica kraju (do 1812 roku), w której powstał pierwszy fiński uniwersytet (1640). Tutaj właśnie zachowały się jedne z najważniejszych zabytków narodowych: zamek i katedra luterańska. Nazwa miasta pochodzi od staroruskiego słowa tǔrgǔ oznaczającego targ. Nic dziwnego, skoro już w okresie VIII – X wieku było ważną osadą handlową, a od XIII wieku zaczęło pełnić rolę najważniejszego ośrodka handlu w tym rejonie Skandynawii.  W XIV wieku Turku należało do związku miast hanzeatyckich. Był to równocześnie jeden z najlepszych okresów w rozwoju miasta – w XVI wieku wojny spowolniły jego rozwój aż do połowy XVII wieku. 

 

Widok zamku od strony dziedzińca

Widok zamku od strony dziedzińca

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Spośród wielu zabytków Turku najważniejszym jest wielokrotnie przebudowywany zamek.  Pierwotnie na tym miejscu, około 1280 roku, utworzono obóz warowny na planie prostokąta, wzorem rzymskich, średniowiecznych założeń obronnych. Trzysta lat później, w wyniku kolejnych renowacji i rozbudowy, w obrębie zamku wyodrębniona została cześć obronna i rezydencja.

 

 

W latach 1555–1563 zamek był oficjalną rezydencją wielkiego księcia Jana III (1537–1592), od 1581 pierwszego wielkiego księcia Finlandii. To właśnie książę Jan zadecydował o gruntownej przebudowie w stylu renesansowym. Wtedy zamek otrzymał kształt, jaki zachował do dzisiaj. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W 1956 roku książę Jan poślubił królewnę Katarzynę Jagiellonkę i zamieszkali właśnie na zamku w Turku.

Dla przypomnienia, Katarzyna Jagiellonka (1526 – 1583) była najmłodszą córką Króla Polski Zygmunta Starego i Bony Sforzy.  W 1568 roku Jan objął tron Szwecji jako Jan III Waza, koronacja pary królewskiej odbyła się 10 lipca 1569 roku w katedrze w Uppsali. Syn Katarzyny i Jana, Zygmunt (1566–1632), był królem Polski, panował w latach 1592 – 1599, zachował tytuł do śmierci.

 

W XVII wieku zamek był siedzibą gubernatora prowincji i sądu, w XVIII wieku zamek stał się spichlerzem a w rezydencji utworzono więzienie, które funkcjonowało do 1890 roku, kiedy to przekształcono je w muzeum historyczne. Po zniszczeniach wojennych (w wyniku bombardowań w 1941 roku) zamek został udostępniony zwiedzającym w 1961 roku. Można w nim oglądać ekspozycje dotyczące historii Finlandii oraz Turku. 

 

 

 

 

 

 

 

Podobnie jak ważne miejsce w historii Finlandii zajmuje historia zamku i jego rezydentów, tak samo ważna jest narodowa świątynia kraju – katedra Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Finlandii w Turku.

 

 

Początki świątyni sięgają XIII wieku. Wtedy to, w związku z rozwojem miasta siedziba Diecezji Finlandii została przeniesiona z poprzedniej lokalizacji w Koroinen, w pobliże centrum ówczesnego Turku i na miejscu dotychczasowego drewnianego kościoła parafialnego wzniesiono nową, kamienną już świątynię, konsekrowaną w 1300 roku jako kościół katedralny Najświętszej Marii Panny i św. Henryka (św. Henryk z Uppsali, zm. ok. 1160 roku, biskup, męczennik, patron Finlandii). Kościół został rozbudowany w kolejnych wiekach. Obecny wygląd otrzymał w  pierwszej połowie XIX wieku, w czasie odbudowy po wielkim pożarze Turku w 1827 roku.