Biblioteka Muhammada Bin Rashida. Dubaj, Zjednoczone Emiraty Arabskie

„Naród czytający tworzy pokolenia, które dziedziczą dobrostan, przebaczenie i prawość. Taki naród stawia czoła wyzwaniom z nadzieją, wytrwałością i determinacją. Pokolenie czytające będzie w stanie budować, tworzyć i pozytywnie oddziaływać na swoje otoczenie i świat.”[1]

Takie słowa szejka Muhammada bin Raszida Al Maktum witają odwiedzających w bibliotece nazwanej jego imieniem, oddanej do użytku 16 czerwca 2022 roku.

Muhammad bin Raszid Al Maktum (ur. 1949) – szejk arabski, od 2006 emir Dubaju, premier i wiceprezydent Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Przyczynił się do rozwoju Dubaju, planując uczynić z miasta jeden z najważniejszych ośrodków finansowych świata i lidera gospodarczego regionu.

Koncepcję budowy biblioteki ogłosił szejk w 2016 roku. Ukończenie projektu zajęło ponad sześć lat. Bibliotekę zaprojektowało Architekten Stuttgart, konsorcjum kierowane przez Obermeyer Planen+Beraten i ACG Architecture Consulting Group, głównym wykonawcą projektu była dubajska firma budowlana ASGC Construction. Inspiracją projektu był(a) rehel, składana podpórka pod książki, używana od pokoleń w wielu krajach, służąca zarówno do podtrzymywania ksiąg w czasie czytania lub recytacji, jak i zapewniania szacunku świętym księgom (w krajach arabskich – Koranu).

W liczącym siedem pięter budynku znalazły miejsce zbiory zorganizowane w kilku głównych działach (np.: biblioteki: arabska, międzynarodowa, publiczna, biznesowa, młodzieżowa, dziecięca, rodzinna, czytelnia; wykazy tych wyspecjalizowanych działów różnią się w zależności od źródła) udostępniając już ponad milion tytułów w wielu językach, zarówno w tradycyjnych mediach, jak i w formatach cyfrowych. Program publikacji w języku arabskim ma wspierać młodych pisarzy arabskich. W planach jest powołanie centrum konserwacji i ochrony książek, rękopisów i dokumentów.

Zaawansowany technologicznie budynek jest wyposażony w najnowszą sztuczną inteligencję i biblioteczne technologie, takie jak elektroniczny system podawania książek i kabiny samoobsługowe.

W gmachu biblioteki znajduje się również sala seminaryjno-konferencyjno-teatralna (500 miejsc) wyposażona w najnowsze technologie audiowizualne.

Biblioteka została wybudowana na brzegu Zatoki Dubaju (Dubai Creek) stając się, zgodnie ze sloganem promocyjnym „latarnią morską wiedzy, kultury i kreatywności”. Na dziedzińcu pomiędzy budynkiem biblioteki a promenadą (na razie krótką) teatr pod gołym niebem i szczególnego rodzaju „biblioteka”.

Szejk Muhammad bin Raszid Al Maktum znany jest z tego, że często „wygłasza” różne sentencje, które zostają zapamiętywane (chyba raczej zapisywane) i cytowane przy różnych okazjach. I właśnie na dziedzińcu przed biblioteką zostały one przedstawione na pionowych tablicach. Cytaty te zostały przedstawione w 171 językach. Na każdej tablicy, oprócz prezentacji cytatu w określonym języku, przedstawiono również jego treść w języku arabskim i angielskim. W języku polskim zacytowano zdanie: „Zadaniem rządu jest stworzenie warunków, w których obywatele mogą osiągnąć swoje cele. Istotnie, zadaniem rządu jest osiągnięcie pomyślności”

Do budynku biblioteki wchodzę bez problemu. Właściwie chciałam tylko obejrzeć wnętrze, chociaż wątpiłam czy uda mi się zerknąć przez okna umieszczone w dolnej (podłogowej?) części tej gigantycznej „podpórki na książki”. Okazało się, że przy okazji mogę obejrzeć dwie wystawy zlokalizowane na najwyższym piętrze gmachu (wstęp wolny). To właśnie tam mogłam przez przyciemnione, albo nieprzyciemnione, szyby spoglądnąć na dziedziniec przed biblioteką. I na Creek.

A wystawy okazały się bardzo interesujące. Jedna z nich to „Skarby biblioteki”. Tekst wprowadzający na wystawie „mówi” sam za siebie: Witamy w skarbcu Biblioteki Muhammada bin Raszida Al Maktum, kolekcji, która zawiera najwspanialsze dzieła literackie świata na przestrzeni wieków. Od rzadkich rękopisów religijnych i narzędzi kaligraficznych po traktaty medyczne, od zdobionych atlasów po literaturę światową, każde dzieło reprezentuje bogate doświadczenie ludzkie, zapraszając nas do poszerzania naszych umysłów i uczenia się od innych. Zapraszamy do udziału w ludzkiej miłości do wiedzy.”

Druga z wystaw „Dziennikarstwo arabskie” to przegląd historii dziennikarstwa Zjednoczonych Emiratów Arabskich i nie tylko. Oddzielne ekspozycje ilustrują dziennikarstwo dotyczące sztuki, literatury, periodyków dla dzieci czy kobiet.

Biblioteka Muhammada Bin Rashida nie leży w centrum Dubaju ale poza uczęszczanymi przez turystów szlakami (stacja metra „Creek”, zielona linia). Dla mnie było to jednak jedno z ciekawszych miejsc, które w tym mieście odwiedziłam.