Nagroda Pritzkera – architektoniczny Nobel

Nagrodą Pritzkera (Pritzker Architecture Award) honorowany jest corocznie żyjący architekt (lub architekci), których projekty będące połączeniem talentu, wizji i pasji stanowią znaczący wkład w dziedzictwo ludzkości.

Nagroda została ustanowiona w 1979 roku przez związanych biznesowo z siecią hoteli Hyatt Jay. A. Pritzkera (1922–1999) i jego żonę Cindy. Forma i wiele procedur nagrody wzorowanych jest na przyznawaniu nagrody Nobla, dlatego nagrodę Pritzkera nazywa się często architektonicznym Noblem.

Wiele informacji na temat nagrody można znaleźć w sieci, w tym poście chciałabym opowiedzieć o moich spotkaniach z jej laureatami, a właściwie ze stworzonymi przez nich dziełami architektonicznymi, które mogłam zobaczyć w czasie podróży.

Bezpośrednim impulsem jego napisania był fakt, że nagrodę Pritzkera w tym roku (ogłoszenie wyniku 5 marca 2019) otrzymał japoński architekt Arata Isozaki (ur. 1931), współtwórca projektu Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie.

Muzeum zostało oddane do użytku w 1994 roku. Autorem projektu koncepcyjnego był Arata Izosaki, z którym, ze strony polskiej, współpracowali Krzysztof Ingarden i Jacek Ewý.

Zaraz po studiach Arata Izosaki rozpoczął praktykę w biurze projektowym Kenzō Tange (1913–2005), którego uważał za swojego mentora. Budynki zaprojektowane przez Tange widziałam w Tokio:  katedrę pw. Najświętszej Marii Panny, tokijski magistrat (Tokyo Metropolitan Government) i siedzibę trzech szkół (Mode Gakuen Cocoon Tower).

Więcej we wpisie: http://emerytkawpodrozy.blogspot.com/2019/10/tam-gdzie-by-pierwszy-zajazd-w-edo.html

 

Europejczykom, szczególnie tym, którzy odwiedzili Macedonię Północną, nazwisko Tange kojarzyć się będzie z projektem miasta Skopje po jego zniszczeniu przez trzęsienie ziemi w 1963 roku.

Z realizacją Kenzō Tange spotkałam się też w czasie ostatniej podróży, w Nepalu. To on jest  autorem projektu zagospodarowania Lumbini – miejsca narodzin Buddy. Zgodnie z projektem przyjętym przez władze Nepalu w 1978 roku, Tange podzielił cały teren Lumbini na trzy strefy: Święty Ogród z reliktami dotyczącymi urodzin Buddy, Strefę Monastyczną (zwaną też Centrum Kultury) i wioskę Nowe Lumbini. Post dotyczący Lumbini w przygotowaniu. 

Po raz pierwszy o nagrodzie Pritzkera usłyszałam, a właściwie przeczytałam, kiedy przygotowywałam się do podróży do Australii. Nagrodą tą bowiem został uhonorowany, w 2003 roku, twórca opery w Sydney, Jørn Utzon.  Trzy lata później, w 2007 roku budynek opery został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

http://emerytkawpodrozy.blogspot.com/2014/04/3-czerwca-2008.html

Jednym z postów, który cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem, i na blogu i na FB (po udostępnieniu), był post http://emerytkawpodrozy.blogspot.com/2019/03/jak-biaa-falujaca-sukienka-marilyn.html, w którym przedstawiłam Centrum Kulturalne Hejdara Alijewa wybudowane w latach 2007–2012 w Baku (Azerbejdżan). Centrum zostało zaprojektowane przez Zahę Hadid laureatkę nagrody Pritzkera w roku 2004.

Zaha Hadid (1950–2016), światowej sławy architekt pochodzenia irakijskiego, była pierwszą kobietą uhonorowaną nagrodą Pritzkera.

Najwięcej miejsca na moim blogu poświeciłam Oskarowi Niemeyerowi (1907–2012), współtwórcy brazylijskiej stolicy, Brasílii, który otrzymał nagrodę Pritzkera w 1988 roku.

W tym samym roku nagrodę otrzymał amerykański architekt Gordon Bunshaft, który współpracował z Niemeyerem przy projektowaniu katedry Matki Boskiej z Aparecidy w Brasílii (budowa w latach 1958–1970).

Ciekawostką jest to, że do nagrody Pritzkera można się nominować samemu – tak zrobił właśnie Bunshaft i nagrodę otrzymał.

A Brasília, inaugurowana na stolicę w 1960 roku, dwadzieścia lat później, w 1987 roku została wpisana na listę UNESCO jako arcydzieło modernizmu XX wieku – niewątpliwie za sprawą jej współtwórcy, laureata nagrody Pritzkera, Oscara Niemeyera.

http://emerytkawpodrozy.blogspot.com/2019/05/miedzy-wizja-realem-brasilia-czesc-i.html 
http://emerytkawpodrozy.blogspot.com/2019/06/miedzy-wizja-realem-brasilia-czesc-ii.html 

Opera "od środka"

Utzøn Room – zaprojektowane przez Utzøna, w 2004 roku, pomieszczenie nazwane jego imieniem. 

Gobelin w tej sali został również przez niego zaprojektowany,

a wykonany w warsztacie tkackim, którego dyrektorem jest Polka Grażyna Bleja.